Categorie: DOVA

Geplaatst op

(Big) Data voor Dummies

presentatie voor OV-campus sessie (november 2022)

In Utrecht is de OV campus, dat is de gezamenlijke (vergader)ruimte van Samenwerkingsverband DOVA, CROW/KpVV (Kennisplatform Verkeer en Vervoer) en VDVN (Vereniging Doelgroepenvervoer Nederland). Elke maand wordt er een sessie georganiseerd voor en door de verschillende organisaties. In november 2022 werd aan OV-data gevraagd of ze iets konden vertellen over Data op een begrijpelijke manier, letterlijk was de vraag voor Dummies. Samen met 2 mensen uit mijn OV-data team heb ik de presentatie gegeven. In deze korte (portfolio)blog leg ik enkele highlight toe en deel ik de presentatie.

Het doel van de presentatie was om duidelijk te maken dat vanalles data is. Aan de hand van wikipedia werden enkele definities uitgelegd waarna wij aan de hand van 3 voorbeelden uit onze werkpraktijk verder uitleg gaven over Data.

Het facturenoverzicht is relatief eenvoudig in Excel met per verschillende kenmerk van de factuur één kolom in Excel, zoals factuurdatum, factuurbedrag, organisatie, projectcode etc. De vervoerders in Nederland leveren databestanden aan volgens de afgesproken en geldende BISON standaar voor de dienstregeling. Eind 2022 was dat nog de standaard KV1 (koppelvlak 1). Aan de hand van de BISON documentatie en het aanleverproces is uitgelegd dat dit een heel andere data is, ook bestaande uit meerdere databestanden. Het laatste voorbeeld dat behandeld was is de afgesproken dataset voor de Drukte Indicator welke opgesteld is on Corona tijd om de reizigers te informeren over de te verwachte drukte in de voertuigen in het Openbaar Vervoer.

Na deze voorbeelden is aan de hand van een stappenplan uitgelegd op welke manier je chocolade kan maken van data. Met andere woorden op welke manier Data tot inzicht kan leiden voor Beleid- en ook voor Kennis-vragen. Wil je meer weten bekijk dan de volledig presentatie Data voor Dummies.

Geplaatst op

Zoektocht naar informatie OV

Voor de 9e verjaardag van mijn zoon Bram was ik dit jaar aan de beurt om het kinderfeest te organiseren. Hij had bedacht dat hij graag wilde springen in een trampolinepark met zijn vrienden. Zo gezegd zo gedaan dacht ik, dat liep toch net even anders. Lees meer in deze blog over mijn ontdekkingsreis in de wereld van Openbaar Vervoer en de beschikbare informatie.

Zaterdag 19 juni was het dan eindelijk zover, het kinderfeest van Bram. Voordat het zover was ben ik druk bezig geweest met de voorbereidingen, iets dat ik overigens met plezier doe. Bram had naast zijn broer Stijn nog 6 kinderen uitgenodigd voor zijn JUMP feest. Op die manier kunnen mijn ex-man en ik ieder 4 kinderen meenemen in de auto. Bij de uiteindelijke datum dat alle kinderen konden was hij helaas in het buitenland om te fietsen. Het feestje was al uitgesteld met Corona en de maatregelen dus Bram en ik hadden besloten dat het JUMP feest toch 19 juni zou plaatsvinden. Er waren 2 opties; (1) een andere ouder vragen om mee te rijden naar het trampolinepark in Eindhoven of (2) met alle kinderen in de bus naar het trampolinepark. Ik koos voor de laatste opties en lees verder voor mijn zoektocht naar informatie naar manier van betalen en reismogelijkheden.

Ik kan toch wel zeggen dat ik een ervaren OV reiziger ben en daarnaast werk ik ook nog eens bij Samenwerkingsverband DOVA, een samenwerking van Decentrale OV-autoriteiten. De vraag hoe lang duurt de reis van Eindhoven CS naar de Fakkellaan? kon ik gemakkelijk beantwoorden met een reisplanner. Zelf gebruikt ik hiervoor vaak die van de NS of 9292, zowel de app als de internetpagina.

reisadvies bij 9292

Na 7 haltes vanaf Eindhoven busstation zijn wij binnen 20 minuten op plaats van bestemming. De volgende vraag waarop ik antwoord zocht was wat kost een rit van 7 haltes? Die vraag leverde verschillende antwoorden op, afhankelijk van de informatiebron. Bij 9292 kwam ik op een tarief van 1,76 euro zonder korting en 1,16 euro voor een enkele reis met 24% korting voor Bus, Tram en Metro (BTM) voor kinderen tussen 4 en 11 jaar. Bij de vervoerder Hermes (valt onder Connexxion en daarmee Transdev) lees ik op internet dat het tarief 1,73 euro is voor een enkele reis zonder korting. Ik vraag mezelf dan meteen af waar die 3 eurocent bij 9292 naartoe gaat? Of is dit tarief bij 9292 of juist Hermes niet actueel? Voor een heen- en terugreis voor 1 kind zijn de kosten van 3,46 euro.

De laatste vraag die ik mezelf stel is hoe kan ik dan betalen voor deze busreis met 8 kinderen? Ik heb zelf een OV chipkaart (werk en privé) en mijn kinderen Stijn en Bram hebben allebei een persoonlijke OV chipkaart met Kids Vrij abonnement. Dat abonnement geldt alleen voor de treinreizen en niet voor Bus, Tram en Metro (MTB). Voor die BTM reizen zet ik er saldo op de persoonlijke OV chipkaarten.

Op de internetpagina van Hermes lees ik dat de volgende kaarten gebruikt kunnen worden voor de reis;
– Papieren kaartjes via verkooppunt of buschauffeur
– E ticket; online
– M ticket; via buschauffeur
Dat geeft mij nog geen antwoord op mijn vraag, dus ik besluit om eerst met de klantenservice van 9292 te bellen voor informatie. Van deze vriendelijke dame begrijp ik dat 1 betalende volwassene 2 kinderen gratis mee mag nemen met de bus. Kinderen die betalen mogen geen andere kinderen meenemen. Ik heb mijn situatie uitgelegd en aangegeven dat ik graag de kinderen van het kinderfeest allemaal mee wil nemen in de bus. Na 8 minuten overleggen verwijst ze mij door naar de vervoerder (Hermes) om te informeren naar een familiticket.

Hermes is in de avonduren niet bereikbaar en de volgende dag ga ik verder met min zoektocht naar antwoorden op mijn vrije dag. Zoals ik al schreef beleef ik plezier aan de voorbereidingen en tevens neem ik deze informatie mee in mijn werk in het Openbaar Vervoer. Het levert interessante inzichten op die gebruikt kunnen worden voor verbeteringen in het OV. De vriendelijke medewerker van klantenservice bij Hermes begon over een dagkaart die geldig is in vervoermiddelen van Hermes en Arriva voor 1 dag met de kosten van 6,76 euro per persoon. Ik gaf aan dat ik dat niet nodig heb, het gaat mij om een rit van 7 haltes heen en ook weer 7 haltes terug. De kinderen vermaken zichzelf in het trampolinepark en willen vast en zeker niet verder reizen die dag 😉 Na het uitleggen van de situatie en mijn alternatief (andere ouder vragen of een busje huren waarmee ik het idee van de ervaring van een busreis voor de kinderen voorbij schiet) was ze erg behulpzaam en dacht ze mee hoe de situatie opgelost kon worden. Uiteindelijk kwam ze met de oplossing er is geen leeftijdgrens (alleen volwassene) voor betalende reizigers die 2 kinderen mogen meenemen. Met andere woorden ik mocht als betalende reiziger 2 kinderen gratis meenemen, mijn zoon Stijn mocht als betalende reiziger 2 andere kinderen gratis meenemen en mijn zoon Bram mocht dat ook. Op die manier kan ik dus als enige volwassene met 2 betalende kinderen de andere 6 kinderen meenemen. Mooi resultaat na 20 minuten overleg met de klantenservice!

jeuh de bus komt eraan!

Zaterdag 19 juni
Hoe ging dat nu op de dag zelf? Na het zingen, taart eten en het uitpakken van de cadeau’s zijn wij van huis naar het busstation in Eindhoven gelopen. De 1e uitdaging was het station doorlopen met 8 kinderen en 3 OV chipkaarten. Ik heb de kinderen geinstrueerd om met 3-en door 1 poortje te lopen, snel achter elkaar. Hierdoor ging er een geluid af bij de poortjes. Ook bij de andere zijde van het station hebben wij dit weer gedaan. De kinderen keken op de schermen vanaf wel perron bus 405 (of 406) vertrok. Even testen of ze de reisinformatie begrepen 😉 Alle kinderen gingen in de bus zitten, uiteraard zover mogelijk achterin. Nadat de buschauffeur (v) er was vertrok de bus met een paar minuten vertraging.

Na de 90 minuten JUMPen bij Jump Square en het avondeten waren wij klaar voor de terugreis. De bus zagen wij net vertrekken, geen probleem om de 15 minuten komt er wel een bus die naar Eindhoven centraal station rijdt. Tijd om even foto’s te maken en natuurlijk plezier. Deze keer stapten wij voorin bij de buschauffeur en die liet mij weten dat ik iets deed wat niet mocht. Ik kon niet met zoveel kinderen alleen reizen. Hij wilde dat even duidelijk gemaakt hebben en dat andere buschaffeurs moeilijk konden doen. Ik bedankte hem dat wij met z’n allen mee mochten met de bus naar centraal station en gingen achterin bij de kinderen zitten.

Deze ervaring is wat mij betreft een mooi voorbeeld om binnen het Openbaar Vervoer te kijken naar communicatie, producten & tarieven en reisinformatie. Op die manier wordt het (meer) toegankelijk voor iedereen. Dit verhaal heb ik gedeeld met mijn collega’s van de OV-campus (CROW/KpVV en DOVA) en enkelen gaven aan dat ze het al lang opgegeven zouden hebben en een andere optie hadden gekozen. Mooi compliment voor deze doorzetter dus 😉

Geplaatst op

Reisinformatie van data naar informatie

Samen met mijn team OV-data bij Samenwerkingsverband DOVA werk ik aan innovatieve projecten op het gebied van data in de mobiliteit wereld.

Dat was mijn korte antwoord op de vraag van de vriendin van Stijn “wat doe je eigenlijk voor werk?” Oja en ik zei als eerste “goede vraag, ik werk in het OV en rijd niet de bus” 😉

Dit filmpje liet ik de rest van het verhaal vertellen: Manja kijkt op de reisplanner hoe ze naar huis kan reizen vanuit het werk met OV-fiets en bus. Met andere woorden een mooie ketenreis . Ondertussen geven andere collega’s een kijkje achter de schermen op kantoor.

Nieuwsgierig? Kijk vooral verder en laat het mij weten indien je meer wil weten of goede innovatieve ideeën hebt 💡

OV-data Samenwerkingsverband DOVA

LinkedIn bericht van 16 juli 2021

Geplaatst op

OV magazine: data kunnen bruikbare inzichten opleveren

Geplaatst door Guus Puylaert
Thema OV-sector
Dossier Digitalisering
Dashboard OverOV van Samenwerkingsverband DOVA

In het dashboard OverOV visualiseert samenwerkingsverband DOVA alle relevante ov-data op één centraal punt. Marloes Verhoeven, hoofd OV-data bij DOVA: “Zo blijven waardevolle ov-data ook in de toekomst beschikbaar.” De cijfers kunnen bijvoorbeeld veel zeggen over de impact van corona. 

In 2017 ontstond het idee om te werken aan het centrale dashboard, waarin vergelijkbare trends in diverse regio’s worden getoond die alle gebaseerd zijn op dezelfde brondata.

Samen met de leveranciers van deze data, veelal vervoerders en wegbeheerders, kwam DOVA tot open standaarden en vaste leveringsafspraken. “Voor betrouwbaar monitoren is het van groot belang dat iedereen over hetzelfde praat, dat is het voordeel van gestandaardiseerde informatie”, vertelt het kersverse hoofd OV-data van samenwerkingsverband DOVA.

Gedetailleerde data
De data in het dashboard OverOV worden bijgehouden sinds januari 2018 en bevatten geen ruwe, maar geaggregeerde data die worden bijgehouden op zowel concessie-, lijn- als halteniveau voor tram, bus en metro. De data hebben betrekking op dienstregelingsuren, dienstregelingskilometers, het aantal ritten, het aantal haltes, het aantal lijnen, haltetoegankelijkheid, sociale veiligheid, de OV-klantenbarometer, punctualiteit, doorstroming, CO2- en stikstofuitstoot en het aantal in- en uitstappers per halte.

De decentrale ov-autoriteiten, die allemaal lid zijn van DOVA, kunnen de prestaties van vervoerders of wegbeheerders op deze manier in één keer monitoren en het als beleidsinstrument gebruiken, om te toetsen of eerder gestelde doelen worden gehaald.

“De data zijn er altijd geweest, maar kunnen nu bruikbare inzichten geven”, aldus Verhoeven. “Doordat het is gestandaardiseerd, hoeft niet elke opdrachtgever zijn eigen data meer bij te houden in een eigen dashboard en praat iedereen over hetzelfde. Dit is een nieuwe stap op weg naar volledige toegankelijkheid.”

Toepassingen
Doordat het samenwerkingsverband de data verzamelt en verwerkt, blijven deze gegenereerde datasets langer beschikbaar dan 18 maanden, de wettelijke termijn voor bijvoorbeeld het bewaren van OV-chipkaartdata. “We maken kaarten en grafieken van de data”, legt Verhoeven uit. “Zelf voeren we geen analyses uit, dat laten we over aan de ov-autoriteiten en vervoerders die toegang hebben tot de data en er zelf mee aan de slag kunnen. Zij kunnen de gefilterde data downloaden en daar zelf analyses op uitvoeren”.

Een concreet voorbeeld waarin de data worden gebruikt, is de rapportage ‘Staat van het regionale OV’ die CROW-KpVV jaarlijks publiceert.

Maandelijks worden de data van eerdergenoemde thema’s geactualiseerd, waarmee ze een actueel inzicht geven in de gevolgen van de coronacrisis. Verhoeven geeft aan dat deze tool bruikbaar is om informatie over bijvoorbeeld de verandering in reizigerskilometers, dienstregelingsuren of de uitstoot van voertuigen inzichtelijk te maken.

En verder
Verder kan het datadashboard aanleiding geven voor organisaties om nieuwe databronnen of meer data te gaan ontsluiten, denkt Verhoeven. “Dit soort data levert uiteindelijk de meeste maatschappelijke meerwaarde op als ze open beschikbaar zijn, dat is dus steeds de richting. Zo kan iedereen vergelijkingen en benchmarks maken op basis van deze data.” Het dashboard zal nog verder worden geactualiseerd en uitgebreid met relevante en interessante data.

Dit artikel is eerder verschenen in OV-Magazine 4-2020. Wilt u OV-Magazine voortaan in print of digitaal ontvangen? Neem contact op of neem een abonnement.

Geplaatst op

Nieuwsbrief 13: Samenwerkingsverband DOVA

Op reis met de trein samen met mijn kinderen naar Vlieland (2018)

Sinds 1 september heeft Gertjan Kamerik het stokje als hoofd OV-data overgedragen aan Marloes Verhoeven. Graag stelt ze zich aan u voor. 

Ik ben Marloes Verhoeven, op de 1e plaats moeder van Stijn (10 jaar) en Bram (8 jaar) en daarnaast ov-reiziger en fietser. Vroeger ging ik als klein meisje in de vakantie met mijn vader en broer met onze fietsen in de trein naar Zeeland. Mijn moeder reed met een volgepakte auto en haar fiets alvast vooruit naar ons vakantieverblijf. Als ze tijd had kwam ze ons van het station afhalen en anders zagen we haar op onze vakantiebestemming. Wij hebben in Zeeland veel kilometers gefietst.

Na mijn middelbare schooltijd ging ik in 1997 Bouwkunde studeren aan de Technische Universiteit Eindhoven. Tijdens mijn eerste schooljaar reisde ik dagelijks op en neer vanuit Oss met de trein. Ik kende het spoorboekje van mijn dagelijkse route en enkele andere routes, uit mijn hoofd. Mijn studie heb ik afgerond met een onderzoek naar vervoermiddelkeuze in relatie tot “life events” die mensen tijdens hun leven meemaken. De data die ik voor mijn afstuderen verzameld had met een online vragenlijst heb ik gebruikt voor mijn proefschrift in 2010 over een simulatiemodel voor levensloop in relatie tot vervoermiddelkeuze. 

Sinds die tijd zijn er de nodige “life events” op mijn eigen pad gekomen. Op werkgebied heb ik wijze levenslessen geleerd bij een adviesbureau, daarna heb ik met ontzettend veel plezier en enthousiasme bij het Centraal Bureau voor de Statistiek aan innovatie- en mobiliteitsprojecten gewerkt en mijn netwerk verder uitgebreid. Op privé-gebied ben ik ontzettend blij met de geboorte van mijn twee zonen Stijn en Bram.

Samen bouwen wij graag treinbanen, steden en van alles van Lego of ander bouwspeelgoed. Uiteraard neem ik ze ook graag mee een dagje uit, op pad met de trein naar een museum of leuke stad. Vanaf het moment dat ze 4 jaar zijn hebben ze al een eigen OV chipkaart met kids vrij abonnement.

Op reis naar Vliebiza (2018) met fiets in de trein en boot

Naast deze OV opvoeding introduceer ik ook multimodale reizen bij ze door samen naar Vlieland op vakantie te gaan met fiets en trein en fiets en boot en dan het laatste stukje op het eiland zelf nog fietsen. Van wie zou ik dat hebben geleerd? Uiteraard leren mijn kinderen mij ook weer mooie dingen en stellen kritische vragen (over techniek en het Openbaar Vervoer) waardoor ik weer nadenk over innovaties en mogelijkheden op mobiliteitsgebied.

Vanaf september ben is gestart bij samenwerkingsverband DOVA als Hoofd OV-data. Ik volg Gertjan Kamerik op die veel bereikt heeft op het gebied van data en innovatie in de ov wereld. De open data van NDOV zijn daar een goed voorbeeld van, waarbij alle vervoerders gegevens aanleveren over de geplande routes en tijdstippen van de verschillende lijnen die ze in de concessie uitvoeren. Naast geplande data wordt er bij OV-data ook real-time data verwerkt die we terug zien op de DRIS-panelen bij de haltes en via de API’s in diverse reisapps. De door OV-data gepubliceerde dashboards geven vervoerders en overheden inzicht in de geleverde prestaties van het OV. 

Ik heb ontzettend veel zin om deze nieuwe uitdaging aan te gaan en samen met Jan van Selm, Ineke van der Werf, Ariëns Kruijt en natuurlijk alle andere collega’s binnen DOVA, het samenwerkingsverband en de OV-campus, om de ambities op het gebied van innovatie, nieuwe technologieën en ontwikkelingen in de mobiliteitswereld waar te maken.

Nieuwsgierig naar de andere artikelen in de nieuwbrief #13 lees dan verder!

Geplaatst op

Hoofd OV-data

Op dinsdag 1 september 2020 ben ik aan een nieuw hoofdstuk begonnen van mijn mobiliteitsboek, lees werkende leven. Vanaf die dag werk ik bij samenwerkingsverband DOVA in Utrecht als Hoofd OV-data. Ik ga Gertjan Kamerik opvolgen die veel bereikt heeft op het gebied van data en innovatie in de OV wereld. Ik heb ontzettend veel zin om deze nieuwe uitdaging aan te gaan en samen met Jan van Selm, Ineke van de Werf, Ariëns Kruijt en natuurlijk alle andere DOVA medewerkers binnen het samenwerkingsverband om de ambities waar te maken op het gebied van innovatie, nieuwe technologieën en ontwikkelingen in de mobiliteitswereld.

Het NDOV loket met open data is een goed voorbeeld van data en innovatie waarbij alle vervoerders in Nederland data aanleveren over de geplande routes en tijdstippen van de verschillende lijnen die ze in de concessie uitvoeren. Naast geplande data wordt er bij het NDOV loket ook real-time data verwerkt voor de DRIS panelen bij de haltes en via de API’s in diverse reisapps. Daarnaast publiceert samenwerkingsverband DOVA dashboards om inzicht te geven en overheden/organisaties informatie en data te leveren om data-gedreven te werken. Ook wordt er gekeken naar voor- en natransport van het Openbaar Vervoer samen met CROW/KpVV.

Uiteraard ga ik de komende tijd ontdekken hoe samenwerkingsverband DOVA georganiseerd is, met welke organisaties er (intensief) wordt samengewerkt, wat er goed gaat en wat er nog anders kan. Op mijn website (en linkedin) zal ik mijn ervaringen met jullie delen.

Geplaatst op

Tijd voor Verandering

met dank aan Manon Grond voor deze mooie tekeningen 🙂

Vanaf september ga ik bij samenwerkingsverband DOVA aan de slag als Hoofd OV-data. Daar ga ik Gertjan Kamerik opvolgen die veel bereikt heeft op het gebied van data, innovatie in de OV wereld. Het NDOV loket met open data is daar een goed voorbeeld van waarbij alle vervoerders in Nederland data aanleveren over de geplande routes en tijdstippen van de verschillende lijnen die ze in de concessie uitvoeren. Naast geplande data wordt er bij het loket ook real-time data verwerkt voor de DRIS panelen bij de haltes en via de API’s in diverse reisapps. Daarnaast publiceert DOVA dashboards om inzicht te geven en overheden/organisaties informatie en data te leveren om data-gedreven te werken. Ook wordt er gekeken naar voor- en natransport van het Openbaar Vervoer samen met CROW/KpVV.

Ik heb ontzettend veel zin om deze nieuwe uitdaging aan te gaan en samen met Jan van Selm, Ineke van de Werf, Ariëns Kruijt en natuurlijk alle andere DOVA medewerkers binnen het samenwerkingsverband om de ambities waar te maken op het gebied van innovatie, nieuwe technologieën en ontwikkelingen in de mobiliteitswereld.

In deze tijd is het helemaal bijzonder om van baan te wisselen, dinsdag 11 maart 2020 was mijn laatst echte werkdag op kantoor in Heerlen bij het CBS. Sinds die tijd werk ik vanuit huis. Van mijn collega’s, waarmee ik de afgelopen jaren samen met veel plezier aan allerlei innovatie- en mobiliteitsprojecten heb gewerkt, zal ik digitaal afscheid nemen. Zodra het weer kan en mag komt dat afscheid nog wel en met velen zal ik nog contact onderhouden of mee samenwerken vanuit mijn nieuwe rol. CBS collega’s; ben je in Utrecht, je bent altijd welkom op de OV campus voor een kop koffie/thee of gewoon een praatje! Datzelfde geldt uiteraard voor anderen die ik weer in de mobiliteitswereld zal tegen komen, ik kijk daar naar uit 🙂

Aftellen, nog #97 nachten slapen en dan is het zover! Ik hoop dat ik tegen die tijd ook daadwerkelijk met het OV vanuit Eindhoven naar Utrecht mag reizen, fingers crossed.

LinkedIn bericht op 27 mei 2020